Sáng ngày 10/01, Bộ Tài chính tổ chức Hội nghị tổng kết đánh giá tình hình thực hiện nhiệm vụ tài chính – ngân sách nhà nước (NSNN) năm 2019, triển khai nhiệm vụ tài chính - NSNN năm 2020. Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đến dự và chỉ đạo Hội nghị. Cùng tham dự Hội nghị về phía Bộ Tài chính có Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng, các đồng chí Thứ trưởng Bộ Tài chính, đại diện lãnh đạo các Tổng cục, các đơn vị trong ngành Tài chính. Về phía khách mời, có đại diện lãnh các Bộ, Ban, ngành tại Trung ương và Hà Nội, đại diện UBND tỉnh và cơ quan tài chính địa phương tại 63 điểm cầu trên cả nước.
Thu ngân sách nhà nước vượt dự toán mức cao nhất trong 5 năm
Tại Hội nghị, Bộ Tài chính đã đánh giá những kết quả đạt được trong công tác điều hành thực hiện nhiệm vụ tài chính – NSNN năm 2019, trong đó, nổi bật là công tác điều hành thu, chi NSNN được thực hiện chủ động, đảm bảo chặt chẽ, kỷ luật, kỷ cương’ phối hợp đồng bộ, linh hoạt với chính sách tiền tệ và các chính sách vĩ mô khác.
Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đến dự và chỉ đạo Hội nghị
Cụ thể, trong tổ chức thực hiện thu NSNN, Bộ Tài chính đã chỉ đạo cơ quan Thuế, Hải quan tiếp tục triển khai tốt các luật thuế và nhiệm vụ thu NSNN năm 2019. Đồng thời, tranh thủ sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền địa phương, phối hợp chặt chẽ với các lực lượng chức năng để làm tốt công tác quản lý thu NSNN; đẩy mạnh chống thất thu, chuyển giá, buôn lậu, gian lận thương mại, trốn thuế; tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra thuế, nhất là thanh tra, kiểm tra theo chuyên đề về chuyển giá, thương mại điện tử, kinh doanh qua mạng; quyết liệt xử lý thu nợ thuế, qua đó đã giảm số thuế nợ đọng đến cuối năm 2019 xuống dưới 5% tổng thu NSNN.
Nhờ chủ động trong triển khai thực hiện, kết hợp với sự phát triển khả quan của nền kinh tế, thu cân đối NSNN đến ngày 31/12/2019 đạt 1.549,5 nghìn tỷ đồng, vượt 138,2 nghìn tỷ đồng (tăng 9,79%) so dự toán, trong đó: thu nội địa vượt 100,2 nghìn tỷ đồng (tăng 8,5%), thu từ dầu thô vượt 11,7 nghìn tỷ đồng (tăng 26,1%) và thu cân đối ngân sách từ xuất nhập khẩu vượt 25,3 nghìn tỷ đồng (tăng 13,4%) so với dự toán; tỷ lệ động viên vào NSNN đạt khoảng 25,7%GDP, huy động từ thuế và phí khoảng 21,1%GDP (mục tiêu giai đoạn 2016-2020 tương ứng là 23,5%GDP và 21% GDP). Thu ngân sách Trung ương vượt 32 nghìn tỷ đồng (tăng 4%) so dự toán, thu ngân sách địa phương vượt trên 106,2 nghìn tỷ đồng (tăng 17,7%) so dự toán; 63/63 tỉnh, thành phố vượt dự toán thu NSNN trên địa bàn; 60/63 tỉnh, thành phố đạt và vượt dự toán thu ngân sách địa phương.
Cơ cấu thu NSNN tiếp tục có chuyển biến và ngày càng bền vững hơn, tỷ trọng thu nội địa tăng dần, từ mức khoảng 68% bình quân giai đoạn 2011-2015 lên trên 82% năm 2019, tỷ trọng thu dầu thô giảm dần, từ mức bình quân khoảng 13% giai đoạn 2011-2015 xuống còn khoảng 3,6% năm 2019 và thu cân đối từ hoạt động xuất nhập khẩu đã giảm từ mức 18,2% bình quân giai đoạn 2011-2015 xuống còn 13,9% năm 2019.
Cùng với công tác thu, công tác quản lý, điều hành chi NSNN được Bộ Tài chính thực hiện chủ động, tích cực với phương châm chặt chẽ, tiết kiệm xuyên suốt từ khâu phân bổ dự toán cho đến quá trình thực hiện. Ngay từ đầu năm, Bộ Tài chính đã ban hành văn bản hướng dẫn các bộ, ngành và địa phương tổ chức triển khai thực hiện dự toán chi NSNN năm 2019, với những yêu cầu chặt chẽ về thời gian phân bổ, nội dung phân bổ và tổ chức thực hiện dự toán, đảm bảo phù hợp với thực tế, tiết kiệm và phát huy được hiệu quả kinh phí. Trong điều hành đã tăng cường công tác thanh tra tài chính - ngân sách, công tác kiểm soát chi NSNN, qua đó phát hiện, chấn chỉnh và xử lý kịp thời các sai phạm. Các bộ, cơ quan trung ương và địa phương chủ động bố trí các nhiệm vụ chi gắn với sắp xếp lại tổ chức bộ máy, tinh giản biên chế, nâng cao hiệu quả sử dụng NSNN và tài sản công.
Toàn cảnh Hội nghị
Nhờ thu ngân sách đạt khá, các nhiệm vụ chi được đảm bảo theo dự toán, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ kinh tế, chính trị của các đơn vị sử dụng ngân sách và có thêm nguồn lực xử lý kịp thời các nhiệm vụ quan trọng, cấp bách phát sinh về đầu tư hạ tầng kinh tế - xã hội, khắc phục hậu quả thiên tai, dịch bệnh, đảm bảo an sinh xã hội, quốc phòng, an ninh. Bên cạnh đó, ngân sách trung ương đã sử dụng khoảng 7,6 nghìn tỷ đồng dự phòng để hỗ trợ các địa phương khắc phục hậu quả bão, mưa lũ và khôi phục sản xuất sau thiên tai; đã xuất cấp dự trữ quốc gia 18,5 nghìn tấn gạo để cứu trợ nhân dân khắc phục hậu quả thiên tai, giáp hạt; cấp 69,5 nghìn tấn gạo hỗ trợ học sinh vùng có điều kiện kinh tế xã hội đặc biệt khó khăn và 17,1 nghìn tấn gạo hỗ trợ hộ tham gia các dự án trồng rừng. Các địa phương đã chủ động sử dụng dự phòng ngân sách địa phương và nguồn lực tại chỗ để khôi phục sản xuất, cơ sở hạ tầng thiết yếu, phòng chống dịch bệnh và hỗ trợ đời sống nhân dân. Cơ cấu chi tiếp tục chuyển dịch tích cực, tỷ trọng chi đầu tư phát triển năm 2019 đạt khoảng 27% (mục tiêu là 25-26%), chi thường xuyên còn khoảng 61% tổng chi NSNN (mục tiêu là dưới 64%).
Về giải ngân vốn đầu tư phát triển nguồn NSNN, nhằm tháo gỡ khó khăn trong giải ngân vốn đầu tư xây dựng cơ bản nguồn NSNN, trong năm 2019, Bộ Tài chính đã tổ chức hội nghị trực tuyến với các bộ, ngành, địa phương để thảo luận về các khó khăn, vướng mắc và đề xuất các giải pháp thúc đẩy giải ngân vốn ODA và vốn vay ưu đãi nước ngoài, báo cáo Thủ tướng Chính phủ đề xuất sửa đổi, bổ sung một số quy định về quản lý và sử dụng vốn ODA và vốn vay ưu đãi nước ngoài.
Đến ngày 31/12/2019, vốn giải ngân nguồn vốn NSNN đạt 62,94% dự toán. Đối với số vốn kế hoạch năm 2019 chưa giải ngân còn lại, về nguyên tắc được kéo dài thời gian thực hiện, giải ngân đến hết năm 2020 theo quy định của Luật Ngân sách nhà nước, Luật đầu tư công và các văn bản hướng dẫn.
Hoàn thiện thể chế góp phần nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước
Đánh giá về công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế, chính sách trong lĩnh vực tài chính – NSNN, báo cáo tại Hội nghị cho biết, trong năm 2019, công tác này tiếp tục được chú trọng, góp phần nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước, siết chặt kỷ cương, kỷ luật tài chính. Năm 2019, Bộ Tài chính đã hoàn thành 100% kế hoạch xây dựng luật, pháp lệnh được giao, trong đó đã trình Quốc hội xem xét, thông qua 02 dự án Luật (Luật Quản lý thuế sửa đổi, Luật Chứng khoán sửa đổi); 01 Nghị quyết (Nghị quyết về khoanh tiền nợ thuế, xóa tiền phạt chậm nộp, tiền chậm nộp đối với người nộp thuế không còn khả năng nộp NSNN); trình Chính phủ ban hành 11 Nghị định, trình Thủ tướng Chính phủ ban hành 03 Quyết định. Đồng thời, trong năm 2019, Bộ Tài chính đã ban hành theo thẩm quyền 88 Thông tư về lĩnh vực quản lý tài chính - ngân sách, tập trung vào các cơ chế, chính sách, các giải pháp tài chính nhằm tăng cường quản lý thu, chi NSNN chặt chẽ, hiệu quả, tăng cường quản lý sử dụng tài sản công…
Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng phát biểu tại Hội nghị
Bên cạnh đó, Bộ Tài chính cũng thường xuyên rà soát và định kỳ công bố danh mục văn bản quy phạm pháp luật hết hiệu lực toàn bộ hoặc một phần; kiến nghị Bộ Tư pháp trình cấp có thẩm quyền bãi bỏ, chấm dứt hiệu lực toàn bộ đối với 35 văn bản quy phạm pháp luật không còn áp dụng trên thực tế; phối hợp với các bộ, ngành sửa đổi, bổ sung các văn bản quy phạm pháp luật về quản lý, kiểm tra chuyên ngành có liên quan đến lĩnh vực tài chính.
Mặc dù khối lượng văn bản quy phạm pháp luật được giao chủ trì xây dựng là khá lớn, Bộ Tài chính đã hoàn thành nhiệm vụ được giao, đáp ứng được yêu cầu về tiến độ và chất lượng, góp phần thể chế hóa đường lối, chủ trương của Đảng, nhà nước, tăng cường quản lý, cơ cấu lại nguồn thu, mở rộng cơ sở thuế và chống xói mòn nguồn thu NSNN, nâng cao hiệu quả sử dụng NSNN và tài sản công, siết chặt kỷ cương, kỷ luật tài chính, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.
Việc kịp thời xây dựng, ban hành các văn bản QPPL tài chính đã góp phần hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường theo định hướng XHCN, kịp thời tháo gỡ khó khăn cho sản xuất, kinh doanh, đẩy mạnh cải cách hành chính, ổn định kinh tế vĩ mô, đảm bảo an sinh xã hội.
Đẩy mạnh cải cách hành chính, xây dựng bộ máy tinh gọn, hiệu quả
Từ cuối năm 2018, Bộ Tài chính đã ban hành kế hoạch cải cách hành chính giai đoạn 2019-2020 và kế hoạch cải cách hành chính năm 2019 với 116 nhiệm vụ cụ thể theo 7 nội dung, đảm bảo yêu cầu tại Nghị quyết số 30c/NQ-CP ngày 01/01/2011 của Chính phủ. Tiếp đó, đã ban hành kế hoạch hành động thực hiện Nghị quyết 02/NQ-CP ngày 01/01/2019 của Chính phủ về tiếp tục thực hiện những nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia năm 2019, định hướng đến năm 2021, với 4 nhóm giải pháp gắn với 124 sản phẩm đầu ra, nhằm cải thiện các chỉ số về nộp thuế, chỉ số giao dịch thương mại qua biên giới và chỉ số vốn hóa thị trường chứng khoán, góp phần cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia.
Kết quả năm 2019, đã thực hiện rà soát, bãi bỏ 49 thủ tục hành chính, sửa đổi, bổ sung 23 thủ tục và ban hành mới 38 thủ tục trong các lĩnh vực thuế, hải quan, chứng khoán, công sản, ngân hàng và bảo hiểm; đến nay đã thực hiện cắt giảm, đơn giản hóa 129/190 điều kiện theo kế hoạch và dự kiến sẽ cắt giảm, đơn giản hóa thêm các điều kiện kinh doanh thuộc lĩnh vực chứng khoán, hải quan, kinh doanh đòi nợ, để tạo thuận lợi, tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp.
Với những nỗ lực cải cách hành chính trong thời gian qua, đặc biệt là trong lĩnh vực thuế, hải quan, đã được cộng đồng doanh nghiệp, nhà đầu tư trong và ngoài nước đánh giá cao.
Trong năm 2019, Bộ Tài chính cũng tiếp tục mở rộng ứng dụng công nghệ thông tin, điện tử hóa trong lĩnh vực tài chính, thuế, hải quan, góp phần để Bộ Tài chính liên tục nhiều năm trong nhóm đứng đầu các cơ quan của Chính phủ về triển khai công nghệ thông tin.
Tới nay, Bộ Tài chính đã hoàn thành việc kết nối liên thông gửi, nhận văn bản với các Bộ, cơ quan trung ương và địa phương; triển khai trực tuyến 982 thủ tục hành chính tại Bộ Tài chính (trong đó 114 dịch vụ mức độ 1; 364 dịch vụ mức độ 2; 197 dịch vụ mức độ 3 và 307 dịch vụ mức độ 4).
Trong lĩnh vực thuế, đã triển khai hệ thống khai thuế qua mạng đến 63 Chi cục Thuế địa phương, với 99,86% số doanh nghiệp tham gia, tiếp nhận khoảng 12 triệu hồ sơ khai thuế; số doanh nghiệp đăng ký tham gia dịch vụ nộp thuế điện tử đạt 99,5% và hoàn thuế theo phương thức điện tử đạt 93,3%; triển khai thí điểm hệ thống cấp hóa đơn điện tử có xác thực tại Hà Nội, thành phố Hồ Chí Minh và Đà Nẵng; mở rộng kết nối thông tin nộp thuế điện tử giữa cơ quan Thuế - Hải quan - Kho bạc - các ngân hàng thương mại.
Trong lĩnh vực hải quan, đã thực hiện thủ tục hải quan điện tử tại tất cả các đơn vị Hải quan thông qua các hệ thống VNACSS/VCIS; triển khai cổng thanh toán điện tử tại các Cục Hải quan. Mở rộng kết nối thực hiện các thủ tục hành chính và dịch vụ công qua Cơ chế một cửa quốc gia với 13/14 bộ, ngành, với 173 thủ tục hành chính được thực hiện qua cơ chế này; trao đổi chứng nhận xuất xứ điện tử mẫu D với 5 nước ASEAN qua Cơ chế một cửa ASEAN.
Cũng tại Hội nghị, Bộ Tài chính đã đánh giá kết quả công tác xây dựng bộ máy tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả. Nhờ tích cực triển khai sắp xếp lại tổ chức bộ máy, biên chế theo tinh thần Nghị quyết số 39-NQ/TW của Bộ Chính trị, Nghị quyết số 18-NQ/TW, Nghị quyết số 19-NQ/TW của Hội nghị Trung ương 6 (khóa XII) nên từ năm 2017 đến hết năm 2019, Bộ Tài chính đã cắt giảm được 4.024 đầu mối (riêng năm 2019 giảm 2.172 đầu mối). Chỉ tiêu biên chế hành chính được giao đã giảm gần 4.980 biên chế (giảm 6,7% so năm 2015), trong khi vẫn đảm bảo điều hành hiệu quả, thông suốt các hoạt động nghiệp vụ của ngành.
Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra tài chính - ngân sách
Năm 2019, toàn ngành Tài chính đã tập trung thanh tra, kiểm tra các lĩnh vực quản lý thu, chi ngân sách, quản lý, sử dụng vốn đầu tư; quản lý tài chính doanh nghiệp, quản lý giá, chứng khoán, bảo hiểm; kiểm tra gần 506,4 nghìn hồ sơ khai thuế; điều tra chống buôn lậu bắt giữ 17,3 nghìn vụ vi phạm trong lĩnh vực hải quan. Qua đó, kiến nghị xử lý tài chính 71,7 nghìn tỷ đồng, trong đó kiến nghị thu nộp NSNN 25,1 nghìn tỷ đồng (đã thu nộp 17,2 nghìn tỷ đồng). Đồng thời, đã kiến nghị sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện cơ chế, chính sách, góp phần tăng cường ý thức chấp hành pháp luật của các cơ quan, đơn vị, cá nhân và doanh nghiệp, phòng chống tham nhũng, thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, tăng cường kỷ cương, kỷ luật tài chính. Báo cáo tại Hội nghị cho thấy, trong năm 2019, Thanh tra Bộ Tài chính đã triển khai 38 cuộc thanh tra, kiểm tra; ban hành 38 kết luận thanh tra, báo cáo kết quả kiểm tra; kiến nghị xử lý về tài chính, với số tiền 2,8 nghìn tỷ đồng, trong đó kiến nghị thu nộp ngân sách 1,5 nghìn tỷ đồng (đã thu nộp 1,11 nghìn tỷ đồng); giảm trừ dự toán, không cấp phát, giảm thanh quyết toán, không thanh toán kinh phí 95,8 tỷ đồng; xử lý tài chính khác 685 tỷ đồng.
Cơ quan Thuế đã thanh tra, kiểm tra 503,5 nghìn hồ sơ khai thuế; qua đó kiến nghị xử lý 62,66 nghìn tỷ đồng, trong đó thu vào NSNN 18,45 nghìn tỷ đồng (đã thu nộp 13,5 nghìn tỷ đồng), chống chuyển giá, giảm lỗ 41,6 nghìn tỷ đồng, giảm khấu trừ gần 2,6 nghìn tỷ đồng.
Cơ quan Hải quan đã thực hiện kiểm tra sau thông quan 4,32 nghìn cuộc; qua đó kiến nghị xử lý thu vào NSNN gần 2,1 nghìn tỷ đồng (đã thu nộp 2 nghìn tỷ đồng).
Các cơ quan Kho bạc Nhà nước, Tổng cục Dự trữ Nhà nước, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, Cục Quản lý và giám sát bảo hiểm cũng tích cực triển khai công tác thanh tra, kiểm tra chuyên ngành theo kế hoạch đã đề ra. Qua đó phát hiện, chấn chỉnh, xử lý kịp thời các sai phạm.
Bên cạnh đó, Bộ Tài chính đã làm tốt vai trò Thường trực Ban Chỉ đạo 389 quốc gia, tích cực phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành, địa phương triển khai nhiều giải pháp đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả; nắm tình hình địa bàn, thực hiện thành công nhiều chuyên án, bắt giữ, xử lý nhiều vụ việc buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới, góp phần bảo đảm an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, bảo vệ nền sản xuất hàng hóa trong nước, bảo vệ môi trường, sức khỏe người dân, chống thất thu NSNN. Trong năm, đã chủ trì bắt giữ 17,3 nghìn vụ vi phạm trong lĩnh vực hải quan, xử lý thu vào NSNN 481 tỷ đồng; cơ quan Hải quan đã ban hành quyết định khởi tố 51 vụ án hình sự và chuyển các cơ quan khác kiến nghị khởi tố 164 vụ.
Bứt phát để tạo đà cho kế hoạch 5 năm tiếp theo
Phát biểu tại Hội nghị, Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng khẳng định: “Trong điều kiện nền kinh tế có nhiều thuận lợi nhưng cũng không ít khó khăn, thách thức, toàn ngành Tài chính đã đoàn kết, phấn đấu, quyết liệt triển khai các giải pháp, nhiệm vụ trọng tâm đã đề ra ngay từ đầu năm; chủ động báo cáo và nhận được sự chỉ đạo sát sao, kịp thời của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ về các biện pháp, giải pháp quản lý, điều hành tài chính – NSNN. Nhờ vậy ngành Tài chính đã hoàn thành khá toàn diện nhiệm vụ chính trị được giao, góp phần vào sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước”.
Về nhiệm vụ tài chính - NSNN năm 2020, Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng cho biết: Năm 2020 là năm cuối cùng thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2016-2020, chuẩn bị và tạo đà cho kế hoạch 5 năm 2021-2025 và Chiến lược 10 năm 2021-2030, cũng là năm tổ chức nhiều sự kiện, kỷ niệm những ngày lễ lớn, tiến tới Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng vào năm 2021. Để hoàn thành toàn diện nhiệm vụ tài chính ngân sách năm 2020 và thực hiện thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ của cả nhiệm kỳ 2016-2020, ngay sau khi Chính phủ ban hành Nghị quyết số 01 ngày 1/1/2020 về nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế xã hội và dự toán NSNN năm 2020; Nghị quyết số 02 ngày 1/1/2020 về tiếp tục thực hiện những nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh Quốc gia năm 2020, Ban Cán sự Đảng Bộ Tài chính đã ban hành Nghị quyết số 01-NQ/BCSĐ ngày 3/1/2020 về lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện thắng lợi nhiệm vụ tài chính NSNN năm 2020…
Người đứng đầu ngành Tài chính cũng nêu một số nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm của ngành năm 2020 cần được tập trung triển khai như: Tiếp tục xây dựng và hoàn thiện thể chế chính sách trong lĩnh vực tài chính theo thể chế kinh tế thị trường, định hướng XHCN; Điều hành chính sách tài khóa chặt chẽ, hiệu quả, kỷ cương, công khai minh bạch và đảm bảo các cân đối lớn của đất nước. Triệt để tiết kiệm, chống lãng phí và nâng cao trách nhiệm người đứng đầu trong quản lý NSNN; Cơ cấu lại các khoản thu NSNN; Nâng cao hiệu quả công tác quản lý thu NSNN, thu hồi nợ đọng thuế; quyết liệt chống thất thu, chuyển giá, trốn thuế, chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả; chống gian lận giả mạo và gian lận xuất xứ hàng hóa; Điều hành chi NSNN theo dự toán được Quốc hội giao; Nâng cao hiệu quả quản lý chi NSNN và nợ công. Kiểm soát bội chi và nợ công trong giới hạn Quốc hội cho phép; Tiếp tục xây dựng bộ máy tinh gọn, hiệu lực và hiệu quả; Tăng cường trách nhiệm người đứng đầu và kỷ luật, kỷ cương hành chính...
Cổng TTĐT Bộ Tài chính