Ngày 11-6, Kỳ họp thứ ba, Quốc hội (QH) khóa XIII sang ngày làm việc thứ 17. Buổi chiều, các đại biểu thảo luận tại hội trường về Dự án Luật Dự trữ quốc gia. Các đại biểu phát biểu nhiều ý kiến tập trung vào những mục tiêu đề ra trong dự án luật, đặc biệt là mục tiêu bình ổn thị trường, đảm bảo an sinh xã hội.
Tại phiên thảo luận, các đại biểu cơ bản tán thành việc xây dựng và ban hành dự luật Dự trữ quốc gia nhằm thay thế Pháp lệnh hiện hành không còn phù hợp với tình hình mới và công tác quản lý nhà nước về dự trữ quốc gia. Theo đánh giá của các đại biểu, so với pháp lệnh hiện hành, dự luật đã cụ thể hóa, bổ sung nhiều nội dung, hoàn thiện một bước khuôn khổ pháp lý cho hoạt động dự trữ quốc gia.
Một số đại biểu cho rằng, dự thảo luật mở rộng mục tiêu dự trữ quốc gia với nhiệm vụ phục vụ quốc phòng, an ninh, phòng, chống thiên tai, hỏa hoạn và tham gia quá trình bình ổn giá, ổn định kinh tế vĩ mô là điều cần thiết.
Tuy nhiên, một số đại biểu đề nghị chỉ nên giới hạn ở một số mặt hàng chiến lược, khi cần thiết tham gia để góp phần ổn định kinh tế vĩ mô. Vì vậy, nên cân nhắc thu hẹp mục tiêu sử dụng dự trữ quốc gia dựa trên cơ sở cân đối nguồn lực, bảo đảm phù hợp bản chất dự trữ quốc gia, tránh dàn trải.
Các đại biểu Nguyễn Văn Tuyết -Bà Rịa-Vũng Tàu, Lê Văn Hoàng - Ðà Nẵng, Nguyễn Minh Phương - Cần Thơ và một số đại biểu khác cho rằng, mục tiêu quy định trong Dự thảo luật là khá rộng so với nguồn lực DTQG và chưa phù hợp với bản chất của DTQG. Trên thực tế, nguồn lực DTQG chỉ được sử dụng nhằm ứng phó với những vấn đề quốc phòng, an ninh, tình huống đặc biệt nghiêm trọng. Vì vậy, đề nghị xem xét thu hẹp mục tiêu sử dụng DTQG dựa trên cơ sở cân đối nguồn lực, bảo đảm phù hợp với bản chất DTQG, tránh dàn trải; theo đó, nguồn lực DTQG chỉ được sử dụng trong trường hợp đột xuất, cấp bách, bất khả kháng, ảnh hưởng trực tiếp đến kinh tế, đời sống, an ninh, quốc phòng, với phạm vi rộng mang tính vùng, miền, quốc gia. Việc Dự thảo luật quy định mục tiêu "bình ổn thị trường" của DTQG là chưa hợp lý vì có thể dẫn đến trùng lắp về chức năng, nhiệm vụ, phức tạp trong triển khai thực hiện.
Tuy nhiên, đại biểu Nguyễn Hữu Hùng - Tiền Giang lại không nhất trí với những ý kiến nêu trên và cho rằng, quy định như dự thảo luật là hợp lý. Nguồn dự trữ quốc gia hoàn toàn có thể tham gia bình ổn thị trường và bảo đảm an sinh xã hội vì trong thực tế, Chính phủ đã từng xuất cấp gạo từ nguồn dự trữ quốc gia để hỗ trợ nông dân trong giai đoạn giáp hạt...
Một nội dung khác cũng nhận được ý kiến góp ý của nhiều đại biểu là nguồn hình thành dự trữ quốc gia. Các đại biểu cho rằng, trong điều kiện hiện nay, khi tiềm lực ngân sách có hạn, để tăng cường sức mạnh dự trữ quốc gia, cần tạo cơ chế huy động toàn xã hội tham gia vào hoạt động dự trữ quốc gia. Dự luật quy định nguồn lực dự trữ quốc gia chủ yếu từ ngân sách nhà nước là chưa đủ.
"Chúng ta nên quy định thêm nguồn hình thành ngoài ngân sách Nhà nước, nhằm động viên sự đóng góp của doanh nghiệp và người dân tham gia vào hoạt động dự trữ quốc gia", đại biểu Nguyễn Văn Tuyết - Bà Rịa - Vũng Tàu đề xuất.
Các đại biểu cũng thống nhất cao với việc không quy định hàng năm, tăng mức dự trữ quốc gia, mà tùy theo yêu cầu tình hình và khả năng ngân sách, bố trí quy mô dự trữ quốc gia cho phù hợp với điều kiện đất nước.
Ủng hộ quan điểm này có đại biểu Trần Ngọc Vinh - Hải Phòng. Theo ông, việc qui định mức tăng dần hàng năm đối với nguồn dự trữ là không hợp lý, cần qui định mức dự trữ phù hợp với tình hình kinh tế - xã hội của từng năm và theo đó mức độ tăng trưởng kinh tế của từng thời kỳ. Bởi vì có nhiều mặt hàng năm nay cần dự trữ, nhưng những năm sau không cần phải dự trữ.
Về hàng hóa, vật tư thuộc phạm vi điều chỉnh, nguồn hình thành DTQG, dự thảo quy định bao gồm các loại vật tư, hàng hóa thiết yếu. Tuy nhiên, đại biểu Chu Sơn Hà (Hà Nội) cho rằng, để tăng cường tiềm lực DTQG cần xem xét bổ sung dự trữ vàng, ngoại tệ. Về nguồn hình thành DTQG, Ðiều 6 quy định "DTQG được hình thành từ NSNN do Quốc hội quyết định". Về vấn đề này, một số ý kiến cho rằng, để tăng cường sức mạnh DTQG thì cần thiết phải có quy định nhằm tạo cơ sở pháp lý để khuyến khích, động viên sự đóng góp của doanh nghiệp, các tầng lớp nhân dân tham gia vào hoạt động DTQG, nhằm tạo cơ chế mở, khuyến khích các nguồn lực khác ngoài nguồn NSNN.
Ðiều 21 của Dự thảo luật quy định về tổng mức DTQG: Tổng mức DTQG được tăng dần hằng năm. Ðại biểu Trần Ngọc Vinh - Hải Phòng, Phùng Ðức Tiến - Hà Nam và một số đại biểu khác cho rằng, quy định như vậy là chưa hợp lý vì việc có tăng được hằng năm hay không phụ thuộc vào khả năng cân đối của NSNN trong từng thời kỳ và sự cần thiết tăng cường nguồn lực DTQG tại từng giai đoạn. Do vậy, đề nghị bỏ quy định nêu trên nhằm bảo đảm tính khả thi của luật, nhất là trong tình hình NSNN biến động, tiềm lực còn hạn chế...
Trước đó, vào buổi sáng, các đại biểu thảo luận tại hội trường về quyết toán ngân sách nhà nước năm 2010; bổ sung một số dự án mới sử dụng nguồn trái phiếu Chính phủ giai đoạn 2012-2015. Phần lớn ý kiến các đại biểu nhất trí như Tờ trình của Chính phủ và cho rằng, việc bổ sung năm dự án mới sử dụng nguồn vốn TPCP là phù hợp với thực tế, có ý nghĩa thiết thực trong phát triển kinh tế-xã hội của tỉnh, của vùng và đất nước.
Trang Điện tử Bộ Tài chính