Những điểm mới về công tác kiểm tra, giám sát của Ðảng

Trong suốt quá trình lãnh đạo cách mạng, cùng với quá trình xây dựng Ðảng về chính trị, tư tưởng và tổ chức, Ðảng ta luôn coi trọng công tác kiểm tra, giám sát và kỷ luật của Ðảng. Ðảng ta khẳng định: kiểm tra, giám sát là chức năng lãnh đạo của Ðảng, lãnh đạo mà không kiểm tra, giám sát thì coi như không có lãnh đạo. Qua mỗi kỳ Ðại hội Ðảng, quan điểm, nguyên tắc, nhiệm vụ, phương pháp công tác kiểm tra, giám sát và kỷ luật trong Ðảng được bổ sung, phát triển, hoàn thiện. Ðến Ðại hội VIII của Ðảng, nhiệm vụ kiểm tra của các cấp ủy, tổ chức đảng chính thức được 'luật hóa' thành một điều (Ðiều 30) trong Ðiều lệ Ðảng. Ðến Ðại hội X của Ðảng, nhiệm vụ giám sát được Ðiều lệ Ðảng quy định, nhằm tăng cường công tác phòng ngừa, ngăn chặn vi phạm của tổ chức đảng và đảng viên từ lúc còn manh nha. Ðiều lệ Ðảng khóa X và khóa XI quy định tại Ðiều 30, Ðiều 32 về chức năng, nhiệm vụ giám sát của cấp ủy, tổ chức đảng và Ủy ban kiểm tra các cấp. Ðiều 30, Ðiều lệ Ðảng khóa XI quy định:' 1. Kiểm tra, giám sát là những chức năng lãnh đạo của Ðảng. Tổ chức đảng phải tiến hành công tác kiểm tra, giám sát. Tổ chức đảng và đảng viên chịu sự kiểm tra, giám sát của Ðảng. 2. Các cấp ủy đảng lãnh đạo công tác kiểm tra, giám sát và tổ chức thực hiện nhiệm vụ kiểm tra, giám sát các tổ chức đảng và đảng viên chấp hành Cương lĩnh chính trị, Ðiều lệ Ðảng, nghị quyết, chỉ thị của Ðảng'.

So với Ðiều lệ Ðảng khóa X, Ðiều lệ Ðảng khóa XI đã bổ sung, sửa đổi một số nội dung về công tác kiểm tra, giám sát như sau:

 Ðiều lệ Ðảng khóa XI đã bổ sung từ 'giám sát' vào các Ðiều 17, 20, 23 và 24 để quy định rõ chức năng, nhiệm vụ giám sát của các tổ chức đảng sau:

+ Bổ sung Khoản 2, Ðiều 17: Bộ Chính trị lãnh đạo và kiểm tra, giám sát việc thực hiện Nghị quyết Ðại hội đại biểu toàn quốc, Nghị quyết của Ban Chấp hành Trung ương;

+ Bổ sung Khoản 3, Ðiều 17: Ban Bí thư lãnh đạo công việc hằng ngày của Ðảng: chỉ đạo công tác xây dựng Ðảng và công tác quần chúng; kiểm tra, giám sát việc thực hiện các nghị quyết, chỉ thị của Ðảng về kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh, đối ngoại;

+ Bổ sung Khoản 3, Ðiều 20 về nhiệm vụ của ban thường vụ các tỉnh ủy, thành ủy, huyện ủy, quận ủy, thị ủy: Ban thường vụ lãnh đạo và kiểm tra, giám sát việc thực hiện nghị quyết của đại hội đại biểu, nghị quyết, chỉ thị của cấp ủy cùng cấp và cấp trên;

+ Bổ sung Khoản 5, Ðiều 23 về nhiệm vụ của tổ chức cơ sở đảng: Kiểm tra, giám sát việc thực hiện, bảo đảm các nghị quyết, chỉ thị của Ðảng và pháp luật của Nhà nước được chấp hành nghiêm chỉnh; kiểm tra, giám sát tổ chức đảng và đảng viên chấp hành Ðiều lệ Ðảng;

+ Bổ sung Khoản 2, Ðiều 24 về nhiệm vụ của chi bộ: kiểm tra, giám sát thi hành kỷ luật đảng viên.

Ðiều lệ Ðảng khóa XI bổ sung từ 'giám sát' vào các điều trên nhằm bảo đảm sự thống nhất, đồng bộ với quy định về chức năng, nhiệm vụ giám sát của cấp ủy, các tổ chức đảng và ủy ban kiểm tra các cấp được quy định tại Ðiều 30, Ðiều 32 Ðiều lệ Ðảng, là cơ sở chính trị, pháp lý quan trọng để mọi tổ chức đảng và đảng viên phải chấp hành và chịu sự  giám sát của Ðảng. Khẳng định rõ hơn vai trò, trách nhiệm của các cấp ủy trong lãnh đạo, chỉ đạo và thực hiện nhiệm vụ giám sát.

Ðiều lệ Ðảng khóa XI bổ sung vào Khoản 2, Ðiều 32, quy định ủy ban kiểm tra các cấp kiểm tra việc thực hiện nhiệm vụ kiểm tra, giám sát và thi hành kỷ luật trong Ðảng. Ủy ban kiểm tra các cấp cùng với việc kiểm tra tổ chức đảng cấp dưới thực hiện nhiệm vụ kiểm tra, nay thực hiện cả việc kiểm tra tổ chức đảng cấp dưới thực hiện nhiệm vụ giám sát trong Ðảng, góp phần giúp công tác giám sát của các tổ chức đảng và trong toàn Ðảng được tiến hành một cách đồng bộ, thường xuyên, có chất lượng, hiệu lực, hiệu quả hơn.

Ðiều lệ Ðảng khóa XI sửa đổi Khoản 3, Ðiều 42 và Khoản 3, Ðiều 43: chuyển nhiệm vụ của đảng đoàn, ban cán sự đảng từ 'trực tiếp' thực hiện nhiệm vụ kiểm tra việc chấp hành đường lối, chính sách của Ðảng sang 'lãnh đạo công tác kiểm tra việc chấp hành đường lối, chính sách của Ðảng' để phù hợp với chức năng, nhiệm vụ, tổ chức bộ máy của các tổ chức đảng này.

Ðiều lệ Ðảng khóa XI giữ nguyên Khoản 1, Ðiều 36, Ðiều lệ Ðảng khóa X quy định thẩm quyền kỷ luật đảng viên của chi bộ: Chi bộ quyết định khiển trách, cảnh cáo đảng viên trong chi bộ (kể cả cấp ủy viên các cấp, đảng viên thuộc diện cấp ủy cấp trên quản lý) vi phạm phẩm chất chính trị, tư tưởng, đạo đức, lối sống, sinh hoạt đảng, thực hiện nhiệm vụ đảng viên (trừ nhiệm vụ do cấp trên giao); đồng thời bổ sung Khoản 2, Ðiều 36 về thẩm quyền của cấp ủy, ban thường vụ cấp ủy tỉnh, thành phố, huyện, quận và tương đương: quyết định khiển trách, cảnh cáo cấp ủy viên các cấp, đảng viên thuộc diện cấp ủy cấp trên quản lý vi phạm phẩm chất chính trị, tư tưởng, đạo đức, lối sống, sinh hoạt đảng, thực hiện nhiệm vụ đảng viên; quyết định khiển trách, cảnh cáo cấp ủy viên cùng cấp vi phạm nhiệm vụ do cấp ủy giao. Ban thường vụ cấp ủy: quyết định khiển trách, cảnh cáo cấp ủy viên các cấp, đảng viên thuộc diện cấp ủy cấp trên quản lý vi phạm phẩm chất chính trị, tư tưởng, đạo đức, lối sống, sinh hoạt đảng, thực hiện nhiệm vụ đảng viên, cán bộ thuộc diện cấp ủy cấp trên quản lý vi phạm nhiệm vụ chuyên môn được giao.

- Bổ sung Khoản 3, Ðiều 36 về thẩm quyền của Bộ Chính trị, Ban Bí thư: quyết định khiển trách, cảnh cáo Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương vi phạm phẩm chất chính trị, tư tưởng, đạo đức, lối sống, sinh hoạt đảng, thực hiện nhiệm vụ đảng viên.

Việc bổ sung thẩm quyền kỷ luật đảng viên như trên là phù hợp với chức năng, nhiệm vụ của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, cấp ủy và ban thường vụ cấp ủy tỉnh, thành phố, huyện, quận và tương đương quy định trong Ðiều lệ Ðảng khóa XI; nâng cao trách nhiệm trong việc xem xét, quyết định thi hành kỷ luật đảng viên, tổ chức đảng của cấp ủy, tránh việc đùn đẩy trách nhiệm lên cấp trên; giúp việc thi hành kỷ luật đảng viên được bảo đảm kịp thời.

Báo cáo Chính trị của Ban Chấp hành Trung ương Ðảng khóa X trình Ðại hội XI và Ðiều lệ Ðảng khóa XI đã thể hiện mục tiêu, quan điểm, nhiệm vụ công tác kiểm tra, giám sát và kỷ luật trong Ðảng  được tổng kết, bổ sung, phát triển qua các kỳ Ðại hội Ðảng. Chức năng, nhiệm vụ, thẩm quyền của ủy ban kiểm tra các cấp theo Ðiều lệ Ðảng khóa XI ít thay đổi so với Ðiều lệ Ðảng khóa X. Ðại hội XI của Ðảng nhấn mạnh việc đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác kiểm tra, giám sát nhằm góp phần nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Ðảng; giải quyết một số vấn đề bức xúc trong xã hội (suy thoái đạo đức, lối sống, tệ nạn xã hội, trật tự kỷ cương); đẩy mạnh, nâng cao hiệu quả cuộc đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí.

Cấp ủy, tổ chức đảng và ủy ban kiểm tra các cấp lựa chọn nội dung kiểm tra, giám sát cho phù hợp với chức năng, nhiệm vụ và đặc điểm của tổ chức mình. Tập trung kiểm tra, giám sát việc chấp hành Ðiều lệ, nghị quyết, chỉ thị, quy định của Ðảng, chính sách, luật pháp của Nhà nước; việc chấp hành nguyên tắc tập trung dân chủ, quy chế làm việc, chế độ công tác, thực hiện dân chủ trong Ðảng, giữ gìn đoàn kết nội bộ; việc thực hành tiết kiệm, phòng, chống tham nhũng, lãng phí, rèn luyện phẩm chất đạo đức, lối sống của cán bộ, đảng viên; việc chỉ đạo và tổ chức thực hiện cải cách hành chính, cải cách tư pháp; việc điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án, nhất là những vụ án nghiêm trọng, gây bức xúc trong dư luận xã hội; kiểm tra, giám sát việc tuyển dụng, quy hoạch, luân chuyển, đào tạo, đề bạt, bố trí, sử dụng cán bộ.

Chú trọng kiểm tra, giám sát người đứng đầu tổ chức đảng, nhà nước, mặt trận và các đoàn thể nhân dân các cấp trong việc thực hiện chức trách, nhiệm vụ được giao.

Công tác kiểm tra, giám sát của Ðảng phải phối hợp chặt chẽ với công tác thanh tra của Chính phủ, công tác giám sát của Quốc hội và các cơ quan hành pháp, tư pháp, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể nhân dân theo đúng chức năng và thẩm quyền của mỗi cơ quan. Hoàn thiện quy chế phối hợp giữa ủy ban kiểm tra đảng với các tổ chức đảng và các cơ quan bảo vệ pháp luật trong việc xem xét khiếu nại, tố cáo và xử lý kỷ luật cán bộ, đảng viên. Nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ và hoạt động của hệ thống ủy ban kiểm tra các cấp.

Như vậy, cùng với việc sửa đổi, bổ sung Ðiều lệ Ðảng về nội dung công tác kiểm tra, giám sát và kỷ luật trong Ðảng, Ðảng ta đã xác định phương hướng, nhiệm vụ, đối tượng, nội dung, phương pháp kiểm tra, giám sát cần tập trung thực hiện trong nhiệm kỳ Ðại hội XI của Ðảng, tạo cơ sở pháp lý và điều kiện thuận lợi cho việc lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy, tổ chức đảng trong việc tổ chức thực hiện công tác kiểm tra, giám sát của Ðảng.