Hiện nay chúng ta đang xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền Việt Nam xã hội chủ nghĩa của dân, do dân và vì dân. Trong đó, dân chủ luôn đi đôi với kỷ cương trật tự, được thể chế hóa thành pháp luật, trong khuôn khổ của pháp luật. Đến nay, công tác xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật của nước ta đã và đang đạt được những bước tiến quan trọng, nhiều bộ luật, pháp lệnh được ban hành đã tạo khuôn khổ pháp lý ngày càng hoàn chỉnh cho việc quản lý đất nước bằng pháp luật. Nguyên tắc pháp quyền xã hội chủ nghĩa từng bước được đề cao và thực sự phát huy trên thực tế của đời sống xã hội.
Thực hiện đường lối chỉ đạo của Đảng “Tiếp tục hoàn thiện hệ thống pháp luật về dự trữ nhà nước; xây dựng lực lượng dự trữ nhà nước vững mạnh với cơ cấu hợp lý, có khả năng chủ động tham gia phòng, chống và khắc phục hậu quả thiên tai và những biến cố bất thường xảy ra”(Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ X của Đảng). Hệ thống văn bản pháp luật Tài chính - Dự trữ Nhà nước được ban hành ngày càng đầy đủ, đồng bộ hơn đã góp phần quan trọng cụ thể hóa đường lối của Đảng trong quản lý, điều hành kinh tế vĩ mô.
Sau khi pháp luật được ban hành, cần phải tổ chức thực hiện để các quy định của pháp luật đi vào cuộc sống, phát huy hiệu lực thực tế. Với vị trí là khâu đầu tiên của hoạt động thi hành pháp luật, là cầu nối đưa pháp luật vào cuộc sống, là một trong những mắt xích có ý nghĩa đặc biệt của việc tăng cường pháp chế xã hội chủ nghĩa, công tác phổ biến giáo dục pháp luật (PBGDPL) có vai trò quan trọng trong việc nâng cao ý thức pháp luật cho công dân, góp phần tăng cường hiệu lực và hiệu quả quản lý nhà nước, quản lý xã hội.
Cùng với công tác xây dựng văn bản pháp luật, công tác phổ biến giáo dục pháp luật luôn được sự quan tâm chỉ đạo của Đảng ủy, lãnh đạo Tổng cục Dự trữ Nhà nước và triển khai thực hiện của Thủ trưởng các đơn vị. Đẩy mạnh công tác PBGDPL cho đội ngũ cán bộ, công chức nhằm nâng cao ý thức pháp luật; trang bị kiến thức pháp luật trong thực hiện nhiệm vụ, nhất là những nhiệm vụ mang tính đặc thù của ngành, như: bảo quản hàng dự trữ nhà nước; cơ chế quản lý tài chính của dự trữ nhà nước vừa tuân thủ Luật Ngân sách nhà nước, vừa phù hợp tính chất, đặc điểm và nội dung hoạt động của dự trữ nhà nước. . . được Tổng cục Dự trữ Nhà nước coi đó là nhiệm vụ vừa có tính chất thường xuyên liên tục, lâu dài vừa có tính cấp bách.
Đ/c Nguyễn Ngọc Long Vụ trưởng Vụ Chính sách và Pháp chế nhận Bằng khen
của Bộ trưởng Bộ Tài chính tại Hội nghị triển khai công tác pháp chế tài chính năm 2011.
I. MỘT SỐ KẾT QUẢ CÔNG TÁC PHỔ BIẾN GIÁO DỤC PHÁP LUẬT TRONG THỜI GIAN QUA
Thứ nhất, Làm cho cán bộ, công chức nhận thức được hoạt động của công tác phổ biến giáo dục pháp luật, hiểu biết rõ pháp luật để sống và làm việc theo hiến pháp, pháp luật.
Thực hiện các chủ trương, quyết sách của Đảng và Nhà nước về công tác phổ biến giáo dục pháp luật. Tổng cục Dự trữ Nhà nước đã ban hành các văn bản hướng dẫn các đơn vị thuộc hệ thống từ khâu xây dựng kế hoạch, chương trình phổ biến, giáo dục pháp luật đến khâu tổ chức thực hiện theo các hình thức phù hợp với đối tượng, địa bàn và điều kiện hoạt động của từng đơn vị. Công tác bảo quản hàng dự trữ là một trong những nhiệm vụ quan trọng của ngành, Tổng cục Dự trữ Nhà nước đã dành riêng trang “Quy chuẩn - Định mức” trên Cổng Thông tin điện tử để đăng tải các văn bản quy phạm pháp luật chung về Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia như: Luật Tiêu chuẩn và Quy chuẩn kỹ thuật; các Nghị định chi tiết thi hành một số điều của Luật Tiêu chuẩn và Quy chuẩn, Luật Chất lượng sản phẩm hàng hóa. Các văn bản QPPL của riêng ngành dự trữ nhà nước như các Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về dự trữ nhà nước đối với các mặt hàng dự trữ; các định mức Kinh tế - Kỹ thuật bảo quản hàng dự trữ nhà nước. . . ;
Thứ hai, duy trì viết bài phổ biến, giáo dục pháp luật đăng tải trên Trang phổ biến pháp luật Cổng Thông tin điện tử của Tổng cục và Bản tin Dự trữ nhà nước. Hàng tháng, có các bài do cán bộ, công chức viết được đăng tải để tuyên truyền, phổ biến các luật trong Chương trình phổ biến pháp luật của năm và các văn bản quy phạm pháp luật thuộc lĩnh vực dự trữ nhà nước; bên cạnh đó, trong Bản tin Dự trữ Nhà nước đã mở các chuyên mục giới thiệu các văn bản mới được ban hành về pháp luật trong lĩnh vực tài chính, dự trữ nhà nước cũng như các văn bản pháp luật liên quan khác nhằm phổ biến rộng rãi, tạo điều kiện cho cán bộ, công chức trong toàn ngành dự trữ có điều kiện tiếp cận nghiên cứu, học tập và thực hiện;
Thứ ba, hướng dẫn các đơn vị cơ sở trực thuộc tổ chức phổ biến pháp luật mới được ban hành cho cán bộ, công chức trong đơn vị. Tổng cục đã xây dựng kế hoạch, tổ chức phổ biến pháp luật về Phòng, chống tham nhũng cho toàn thể cán bộ, công chức cơ quan Tổng cục về hai nội dung: Chiến lược quốc gia về phòng chống tham nhũng đến năm 2020; Quy trình giải quyết khiếu nại, tố cáo. Kết quả cán bộ, công chức được trang bị thêm những kiến thức bổ ích, giúp cho đội ngũ cán bộ, công chức nâng cao nhận thức, vai trò của mỗi cá nhân và trách nhiệm của cơ quan về tham nhũng, về chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước trong phòng, chống tham nhũng; thúc đẩy sự chủ động tham gia của các đơn vị, đoàn thể, của mỗi cán bộ, công chức và điều quan trọng hơn là xây dựng văn hóa và tạo thói quen phòng, chống tham nhũng trong đời sống của cán bộ, công chức của các đơn vị trong toàn hệ thống;
Thứ tư, chỉ đạo các đơn vị thuộc hệ thống xây dựng, củng cố, quản lý, khai thác Tủ sách pháp luật, phục vụ cho nhu cầu công tác, nghiên cứu, tìm hiểu của cán bộ, công chức có hiệu quả, đến nay có 100% các Cục Dự trữ Nhà nước khu vực có Tủ sách pháp luật; một số Cục Dự trữ Nhà nước khu vực đã có hình thức tổ chức xây dựng và khai thác tốt Tủ sách pháp luật đến các Phòng nghiệp vụ và các Chi cục Dự trữ Nhà nước;
Thứ năm, xây dựng và thực hiện kế hoạch kiểm tra về công tác phổ biến, giáo dục pháp luật tại các Cục Dự trữ Nhà nước khu vực. Qua kiểm tra, đánh giá được tình hình thực hiện của đơn vị cơ sở, để giúp cho công tác tổ chức thực hiện ở cơ sở và công tác chỉ đạo của Tổng cục ngày càng có nề nếp và hiệu quả thiết thực.
Trong thời gian qua, với những hoạt động bằng nhiều hình thức thích hợp, đa dạng; Phương pháp tổ chức thực hiện khoa học, sáng tạo phù hợp với đối tượng, địa bàn và điều kiện hoạt động của các đơn vị trong toàn ngành, công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật của Tổng cục Dự trữ Nhà nước ngày càng đi vào nền nếp, có hiệu quả thiết thực, tạo được chuyển biến tích cực trong nhận thức và ý thức chấp hành pháp luật của cán bộ, công chức. Với những kết quả đạt được, năm 2010 Tổng cục Dự trữ Nhà nước đã được Bộ Tài chính đánh giá là một trong những đơn vị hoàn thành xuất sắc công tác phổ biến, giáo dục pháp luật của ngành Tài chính tại Hội nghị triển khai công tác pháp chế tài chính năm 2011.
Tuy nhiên, công tác phổ biến giáo dục pháp luật của Tổng cục Dự trữ Nhà nước vẫn còn gặp một số khó khăn: Nhận thức của một số lãnh đạo đơn vị về công tác phổ biến giáo dục pháp luật chưa thực sự đầy đủ và chưa tương xứng với vị trí, vai trò, tầm quan trọng của công tác này; việc phổ biến giáo dục pháp luật còn mang tính phong trào, hình thức, hiệu quả chưa cao; trình độ tiếp thu hiểu biết pháp luật của cán bộ, công chức khác nhau; chưa nhận thức tầm quan trọng của việc tuyên truyền phổ biến giáo dục pháp luật; chế độ thông tin báo cáo, sơ kết tổng kết rút kinh nghiệm chưa kịp thời.
Hệ thống văn bản quy phạm pháp luật được ban hành ngày càng nhiều với số lượng lớn, lại liên tục được sửa đổi, bổ sung, nên đòi hỏi phải có giải pháp đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật cho cán bộ, công chức trong toàn hệ thống mới đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ trong giai đoạn mới.
Kiểm tra công tác phổ biến, giáo dục pháp luật và ban hành văn bản thuộc thẩm quyền
của Cục trưởng tại Cục Dự trữ Nhà nước khu vực Thái Bình
II. MỘT SỐ GIẢI PHÁP CHÍNH NHẰM ĐẨY MẠNH CÔNG TÁC GIÁO DỤC PHỔ BIẾN PHÁP LUẬT TRONG THỜI GIAN TỚI
Một là, không ngừng nâng cao trách nhiệm của Thủ trưởng các đơn vị về công tác phổ biến giáo dục pháp luật trong tình hình mới, đề cao vai trò trách nhiệm của cán bộ, công chức thực hiện nhiệm vụ tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật của ngành.
Hai là, tập trung đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả các hình thức, biện pháp phổ biến giáo dục pháp luật; tổng kết và nhân rộng các hình thức, biện pháp có hiệu quả để tuyên truyền, phổ biến đến cán bộ, công chức của toàn Tổng cục, đầu tư về cơ sở vật chất; tăng cường ứng dụng kỹ thuật, phương tiện hiện đại để nâng cao hiệu quả công tác phổ biến giáo dục pháp luật.
Ba là, củng cố, phát triển nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của đội ngũ báo cáo viên, tuyên truyền viên pháp luật, tổ chức tập huấn định kỳ và thường xuyên nghiệp vụ phổ biến giáo dục pháp luật và kiến thức pháp luật. Phổ biến kịp thời các văn bản quy phạm pháp luật mới ban hành, các chuyên đề pháp luật có liên quan chuyên ngành, lĩnh vực công tác.
Bốn là, củng cố và phát triển Tủ sách pháp luật về đầu sách, văn bản quy phạm pháp luật (đặc biệt ở các Chi cục chưa có điều kiện thuận lợi để khai thác qua mạng Internet, trang thông tin điện tử của Tổng cục và của Bộ Tài chính). Chuẩn bị tốt cho việc thực hiện “Ngày pháp luật” của Ngành Tài chính với hình thức sinh hoạt và thực hiện phù hợp với điều kiện của đơn vị và địa phương; đảm bảo hữu ích và thiết thực.
Năm là, tăng cường công tác kiểm tra việc thực hiện các hoạt động phổ biến giáo dục pháp luật, có biện pháp đẩy mạnh công tác phổ biến, giáo dục pháp luật ở những địa bàn còn nhiều khó khăn.
Sáu là, kết hợp chặt chẽ công tác phổ biến, giáo dục pháp luật cho cán bộ, công chức với việc tuyên truyền phổ biến cho nhân dân trên địa bàn của các Cục Dự trữ Nhà nước khu vực hiểu biết về dự trữ nhà nước và các văn bản quy phạm pháp luật về dự trữ nhà nước.
Trong thực tế, công tác giáo dục pháp luật là một việc làm khó khăn, phức tạp. Một trong số những nguyên nhân là hoạt động phổ biến giáo dục pháp luật không tạo ngay ra các sản phẩm vật chất cụ thể nên ít khi được quan tâm và nhận diện một cách đầy đủ về tầm quan trọng và ý nghĩa lâu dài, mang tính chiến lược của nó. Vì vậy, trách nhiệm của cán bộ, công chức, của mỗi cơ quan, đơn vị phải nâng cao nhận thức, xác định rõ vai trò và tầm quan trọng của công tác phổ biến giáo dục pháp luật, làm tốt công tác phổ biến giáo dục pháp luật sẽ giúp cho việc nâng cao hiểu biết và ý thức tôn trọng pháp luật, đảm bảo hiệu quả thực thi pháp luật của đội ngũ cán bộ, công chức Tổng cục Dự trữ Nhà nước./.
Lê Thị Xuân - Phó Vụ trưởng Vụ Chính sách và Pháp chế