Nguyễn Văn Bình - Vụ Chính sách và Pháp chế, Tổng cục DTNN
Trước tình hình diễn biến phức tạp, khó lường của dịch covid-19, trên cơ sở đề nghị của Bộ Y tế tại Tờ trình số 410/TTr-BYT ngày 12/3/2020, Tổng cục Dự trữ nhà nước đã ký Tờ trình số 40/TTr-TCDT ngày 25/3/2020 tham mưu Bộ Tài chính trình Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội điều chỉnh bổ sung nhóm hàng “Vật tư, thiết bị phòng, chống dịch, bệnh cho người” vào danh mục hàng dự trữ quốc gia quy định tại Điều 27 Luật Dự trữ quốc gia.
Theo quy định tại Luật Dự trữ quốc gia, mục tiêu của dự trữ quốc gia là nhằm chủ động đáp ứng yêu cầu đột xuất, cấp bách về phòng, chống, khắc phục hậu quả thiên tai, thảm họa, hỏa hoạn, dịch bệnh; phục vụ an ninh quốc phòng. Các mặt hàng thuộc Danh mục hàng dự trữ quốc gia phải đáp ứng mục tiêu nêu trên và đáp ứng một trong các tiêu chí: (i) Là mặt hàng chiến lược, thiết yếu, có tần suất sử dụng nhiều, có tác dụng ứng phó kịp thời trong các tình huống đột xuất, cấp bách; (ii) Là mặt hàng đặc chủng, không thể thay thế; (iii) Là vật tư, thiết bị, hàng hóa đảm bảo quốc phòng, an ninh mà sản xuất trong nước chưa đáp ứng được yêu cầu về số lượng, chất lượng, chủng loại.
Về danh mục cụ thể, Điều 27 Luật Dự trữ quốc gia quy định Danh mục hàng dự trữ quốc gia gồm 12 nhóm mặt hàng: a) Lương thực; b) Vật tư, thiết bị cứu hộ cứu nạn; c) Vật tư thông dụng động viên công nghiệp; d) Muối trắng; đ) Nhiên liệu; e) Vật liệu nổ công nghiệp; g) Hạt giống cây trồng; h) Thuốc bảo vệ thực vật; i) Hóa chất khử khuẩn, khử trùng làm sạch môi trường, xử lý nguồn nước sinh hoạt và trong nuôi trồng thủy sản; k) Thuốc phòng, chống dịch bệnh cho người; l) Thuốc phòng, chống dịch bệnh cho gia súc, gia cầm, cây trồng, nuôi trồng thủy sản; m) Vật tư, thiết bị, hàng hóa phục vụ quốc phòng, an ninh.
Trên quy định của Luật Dự trữ quốc gia, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 94/2013/NĐ-CP quy định chi tiết Luật Dự trữ quốc gia, trong đó phân công cụ thể 9 bộ, ngành quản lý hàng dự trữ quốc gia. Bộ Y tế được giao quản lý 2 nhóm hàng: (i) Thuốc phòng, chống dịch bệnh cho người và (ii) Hóa chất khử khuẩn, khử trùng làm sạch môi trường, xử lý nguồn nước (chưa có nhóm hàng vật tư, thiết bị phòng chống dịch, bệnh cho người).
Trước tình hình dịch bệnh Covid 19 đang diễn biến phức tạp, khó lường như hiện nay, cần bổ sung nhóm hàng “vật tư, thiết bị phòng chống dịch, bệnh cho người” vào Danh mục hàng dự trữ quốc gia, để có cơ sở pháp lý mua mặt hàng này đưa vào dự trữ quốc gia, đáp ứng yêu cầu phòng, chống dịch bệnh trong thời gian tới. Việc bổ sung nhóm hàng vật tư, thiết bị phòng chống dịch bệnh cho người vào Danh mục hàng dự trữ quốc gia là hoàn toàn phù hợp với mục tiêu của dự trữ quốc gia, phù hợp với tiêu chí mặt hàng dự trữ quốc gia theo quy định tại Điều 27 Luật Dự trữ Quốc gia. Việc bổ sung này cũng làm cho pháp luật về dự trữ quốc gia đồng bộ, thống nhất với pháp luật về phòng, chống bệnh dịch truyền nhiễm, vì tại Điều 61 Luật Phòng, chống bệnh truyền nhiễm đã có quy định: “Nhà nước thực hiện việc dự trữ quốc gia về kinh phí, thuốc, hóa chất, thiết bị để phòng, chống dịch. Việc xây dựng, tổ chức, quản lý, điều hành và sử dụng dự trữ quốc gia để phòng, chống dịch được thực hiện theo quy định của pháp luật về dự trữ quốc gia”.
Trên cơ sở đề xuất của Bộ Y tế và Tổng cục Dự trữ Nhà nước đó, ngày 26/3/2020, Bộ Tài chính đã ký Tờ trình số 44/TTr-BTC trình Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội bổ sung nhóm hàng“Vật tư, thiết bị phòng, chống dịch bệnh cho người” vào Danh mục hàng dự trữ quốc gia quy định tại khoản 2 Điều 27 Luật Dự trữ quốc gia.
Sau khi được Ủy ban Thường vụ quốc hội thông qua, Chính phủ sẽ giao Bộ Y tế đề xuất danh mục hàng cụ thể và phối hợp với Bộ Tài chính, Bộ Kế hoạch và Đầu tư bổ sung kế hoạch mua sắm hàng dự trữ quốc gia đối với mặt hàng này, trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt để mua sắm, đáp ứng nhu cầu phòng, chống dịch, bệnh trong thời gian tới./.