Bộ trưởng Bộ Tài chính đã ký Thông tư số 72/2018/TT-BTC ngày 10/8/2018 Ban hành Hệ thống chỉ tiêu Thống kê ngành Dự trữ quốc gi, thông tư này có hiệu lực thi hành từ ngày 25/9/2018. Thông tư ra đời đã đáp ứng nhu cầu thông tin phục vụ công tác chỉ đạo, điều hành của các cấp quản lý về hoạt động dự trữ quốc gia; đồng thời đáp ứng nhu cầu khai thác, sử dụng thông tin của các cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan.
Bà Khiếu Thị Hương -– Vụ trưởng Vụ Kế hoạch, Tổng cục Dự trữ Nhà nước
Trao đổi với Cổng thông tin điện tử Dự trữ Nhà nước (DTNN), bà Khiếu Thị Hương – Vụ trưởng Vụ Kế hoạch, Tổng cục DTNN đã có những chia sẻ về quá trình xây dựng, hoàn thiện và một số nội dung cơ bản của Thông tư ban hành Hệ thống chỉ tiêu thống kê ngành Dự trữ quốc gia (DTQG); cũng như chia sẻ về thực trạng công tác thống kê của ngành DTQG, sự cần thiết ban hành Thông tư này như sau.
Xây dựng Hệ thống chỉ tiêu thống kê ngành DTQG là vấn đề cấp thiết
Về thực trạng công tác thống kê của ngành DTQG, Vụ trưởng Vụ Kế hoạch Khiếu Thị Hương cho biết: “Trước đây, công tác thống kê của toàn ngành đang thực hiện theo quy định tại Quyết định số 2331/QĐ-BTC ngày 04/10/2011 của Bộ trưởng Bộ Tài chính về việc ban hành Hệ thống chỉ tiêu và chế độ báo cáo thống kê tài chính, trong đó giao cho Tổng cục DTNN thực hiện 01 nhóm chỉ tiêu “Hàng hóa DTNN” - Mã số 0201 và 02 báo cáo (Tổng hợp và chi tiết nhập, xuất tồn kho hàng DTQG).
Tuy nhiên, theo bà Khiếu Thị Hương, chỉ tiêu và báo cáo thống kê phản ánh một số nội dung định lượng (danh mục, đơn vị, địa điểm bảo quản; xuất xứ; biến động tăng, giảm về số lượng, giá trị hàng trong kỳ); mới đáp ứng một phần yêu cầu quản lý nguồn lực DTQG, tuy nhiên là số liệu tĩnh, chưa có phân tích, đánh giá, dự báo.
Thêm vào đó, việc thu thập, xử lý thông tin thống kê được thực hiện theo phương pháp thủ công và bán thủ công; thông tin được kết xuất từ ứng dụng phần mềm đơn lẻ của Tổng cục DTNN như phần mềm quản lý vật tư hàng hóa; hệ thống báo cáo kế toán...
Đáng lưu ý, bà Khiếu Hương chia sẻ, về cơ cấu tổ chức thì hiện không có bộ phận chuyên trách về công tác thống kê. Bên cạnh đó, nguồn lực tham gia vào hoạt động thống kê cũng chưa được đầu tư đúng mức: nguồn nhân lực là cán bộ kiêm nhiệm làm công tác thống kê chưa được đào tạo nghiệp vụ chuyên sâu; nguồn vật lực như hệ thống công nghệ thông tin chưa hoàn thiện, chưa có phòng hạ tầng truyền thông được triển khai đến các đơn vị trong hệ thống ngành dọc Tổng cục DTNN, chưa kết nối với các Bộ, ngành được giao quản lý trực tiếp hàng DTQG dẫn đến việc thu thập, tổng hợp, xử lý, phân tích và cung cấp thông tin thống kê của toàn ngành DTQG bị hạn chế về tính kịp thời, đầy đủ và đa chiều…
Ngoài ra, các thông tin quan trọng khác phục vụ công tác quản lý, điều hành, kiểm tra, giám sát và đánh giá hoạt động DTQG như hình thành nguồn lực; sử dụng nguồn lực .... được thu thập thường xuyên nhưng chưa tổng hợp có hệ thống, nằm rải rác trong các báo cáo định kỳ, đột xuất theo quy định (báo cáo xuất cấp, báo cáo quyết toán....) hoặc báo cáo theo yêu cầu của cấp có thẩm quyền (Quốc hội, Chính phủ, Bộ ngành liên quan).
Bà Khiếu Thị Hương nhấn mạnh: “Ngành DTQG chưa có hệ thống chỉ tiêu thống kê độc lập phản ánh đầy đủ các mặt hoạt động. Hoạt động thống kê chưa được tổ chức và triển khai khoa học, ứng dụng công nghệ thông tin còn hạn chế nên thống kê DTQG hiện nay chưa thực sự trở thành công cụ quản lý vĩ mô đáp ứng nhu cầu sử dụng thông tin của các cơ quan quản lý nhà nước trong việc tổng hợp đánh giá, dự báo tình hình, hoạch định chiến lược, chính sách, xây dựng kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội của đất nước; ổn định chính trị, an ninh quốc phòng của quốc gia”.
Nói thêm về sự cần thiết ban hành hệ thống chỉ tiêu thống kê ngành DTQG, bà Khiếu Thị Hương cho hay: “Triển khai các quy định của pháp luật hiện hành về thống kê, ngày 19/12/2016, Bộ trưởng Bộ Tài chính đã ban hành Quyết định số 2688/QĐ-BTC về Kế hoạch thực hiện Luật Thống kê và các văn bản hướng dẫn thi hành Luật Thống kê tại Bộ Tài chính, trong đó giao Tổng cục DTNN xây dựng Thông tư về Hệ thống chỉ tiêu, báo cáo thống kê ngành; thời gian hoàn thành 2018”.
Để khắc phục những tồn tại, đáp ứng nhu cầu thông tin phục vụ công tác chỉ đạo, điều hành của các cấp quản lý về hoạt động DTQG, đáp ứng nhu cầu khai thác, sử dụng thông tin của các cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan; việc xây dựng, hoàn thiện Hệ thống chỉ tiêu thống kê là vấn đề cấp thiết cần phải được thực hiện; là cơ sở xây dựng Chế độ báo cáo thống kê để cung cấp thông tin về hoạt động DTQG trung thực, khách quan, chính xác, đầy đủ, kịp thời và có hệ thống cho đối tượng được phép sử dụng.
Mặt khác, căn cứ các quy định của pháp luật về thống kê đã ban hành, danh mục và nội dung chỉ tiêu thống kê thuộc Hệ thống chỉ tiêu thống kê quốc gia; Bộ Tài chính đã xây dựng kế hoạch và đang soạn thảo Thông tư quy định về Hệ thống chỉ tiêu thống kê tài chính, dự kiến ban hành trong năm 2018. Theo đó, để phù hợp với quy định hiện hành và thống nhất trong ngành Tài chính, Tài chính ban hành Thông tư quy định “Hệ thống chỉ tiêu thống kê ngành DTNN” – bà Khiếu Thị Hương thông tin.
Một số nội dung cụ thể quy định tại Thông tư
Cũng theo bà Khiếu Thị Hương, trong quá trình soạn thảo thông tư, Tổng cục đã gửi xin ý kiến các bộ, ngành quản lý hàng DTQG. Sau khi tiếp thu và giải trình ý kiến tham gia của các bộ, ngành, Tổng cục đã hoàn thiện dự thảo Thông tư.
Điểm đáng chú ý là Thông tư quy định Danh mục Hệ thống chỉ tiêu thống kê ngành Dự trữ quốc gia bao gồm 03 nhóm chỉ tiêu, 20 chỉ tiêu. Trong đó, nhóm 01: Hình thành nguồn lực DTQG có 4 chỉ tiêu; nhóm 02: Quản lý nguồn lực quốc gia có 08 chỉ tiêu; nhóm 03: Sử dụng nguồn lực DTQG: 08 chỉ tiêu.
Nội dung mỗi chỉ tiêu thống kê đều có kết cấu như sau: Khái niệm, phương pháp tính; Phân tổ chủ yếu; Kỳ công bố; Nguồn số liệu; Cơ quan chịu trách nhiệm, thu thập, tổng hợp và báo cáo số liệu.
Bộ Tài chính (Tổng cục DTNN) chủ trì kiểm tra, tổng hợp số liệu thống kê trong Hệ thống chỉ tiêu thống kê ngành DTQG và có trách nhiệm: Tiếp nhận, tổng hợp báo cáo, sử dụng và cung cấp thông tin các chỉ tiêu thống kê được quy định trong danh mục chỉ tiêu thống kê ngành DTQG theo quy định; Rà soát, sửa đổi, bổ sung và chuẩn hóa khái niệm, nội dung, phương pháp tính của chỉ tiêu trong Danh mục chỉ tiêu thống kê ngành…
Các Bộ, ngành quản lý hàng dự trữ quốc gia, đơn vị, tổ chức và cá nhân có liên quan đến hoạt động dự trữ quốc gia có trách nhiệm phối hợp, thu thập, lập báo cáo và cung cấp thông tin theo chỉ tiêu thống kê quy định trong Hệ thống chỉ tiêu thống kê ngành Dự trữ quốc gia thuộc lĩnh vực quản lý; phối hợp trong việc cung cấp thông tin, kiểm tra công tác thống kê định kỳ, đột xuất.
Thủ trưởng các Bộ, ngành được Chính phủ giao quản lý hàng dự trữ quốc gia, Tổng cục trưởng Tổng cục dự trữ nhà nước; các đơn vị, tổ chức và cá nhân có liên quan đến hoạt động dự trữ quốc gia chịu trách nhiệm bảo mật thông tin thống kê theo quy định của pháp luật…
Thông tư này có hiệu lực thi hành từ ngày 25/9/2018. “Căn cứ các quy định hiện hành của pháp luật về Thống kê và trên cơ sở Hệ thống chỉ tiêu thống kê ngành DTQG được ban hành, trong thời gian tới, Tổng cục DTNN tiếp tục triển khai xây dựng và trình cấp có thẩm quyền thông tư ban hành chế độ báo cáo thống kê ngành DTQG theo quy định” - Vụ trưởng Khiếu Thị Hương cho biết ./.
Bài và ảnh: Nguyễn Hồng Sâm