TS. Phạm Phan Dũng - Tổng Cục trưởng Tổng cục DTNN
Gần 4 năm thực hiện Luật Dự trữ Quốc gia (DTQG), hệ thống pháp luật về lĩnh vực này đã trở nên đồng bộ, thống nhất. Đánh giá chung về việc triển khai thi hành Luật DTQG trong thời gian qua, có thể nói, các quy định pháp luật đã được các tổ chức, cá nhân có liên quan tuân thủ và thực hiện một cách nghiêm túc. Điều này khiến hoạt động DTQG ngày càng hiệu quả, có nhiều đóng góp cho việc hoàn thành các nhiệm vụ đột xuất, cấp bách và bảo đảm an sinh xã hội.
Nhóm cán bộ Ban biên tập dự án Luật Dự trữ Quốc gia
Hệ thống pháp lý đồng bộ và phát huy hiệu quả
Để đạt được kết quả đó, Bộ Tài chính (Tổng cục Dự trữ Nhà nước - DTNN) đã nỗ lực tham mưu, trình cấp có thẩm quyền ban hành kịp thời, đầy đủ, đảm bảo tính thống nhất, đồng bộ hệ thống văn bản quy phạm pháp luật quy định chi tiết thi hành Luật DTQG.
Cụ thể, Bộ Tài chính đã trình Chính phủ ban hành Nghị định số 94/2013/NĐ-CP quy định chi tiết thi hành Luật DTQG; Nghị định số 192/2013/NĐ-CP quy định việc xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực quản lý, sử dụng tài sản nhà nước; thực hành tiết kiệm, chống lãng phí; DTQG; Kho bạc Nhà nước.
Đồng thời, theo thẩm quyền, Bộ Tài chính cũng đã ban hành các thông tư hướng dẫn thực hiện Luật DTQG và các nội dung nghiệp vụ có liên quan. Tính đến thời điểm hiện nay, Bộ Tài chính đã ban hành trên 20 thông tư hướng dẫn hầu hết các lĩnh vực liên quan đến DTQG, như: Quy định về kế hoạch và dự toán NSNN chi cho DTQG; mua, bán, nhập, xuất hàng DTQG; định mức chi phí nhập, chi phí xuất và bảo quản hàng DTQG; chế độ kế toán DTQG; quản lý chất lượng hàng DTQG và các quy chuẩn kỹ thuật quốc gia, định mức kinh tế- kỹ thuật hàng DTQG; hợp đồng thuê bảo quản hàng DTQG...
Các quy định của pháp luật về DTQG đã được tuyên truyền, phổ biến sâu rộng đến các cá nhân, tổ chức có liên quan. Tổng cục DTNN đã tổ chức nhiều hội nghị phổ biến, giáo dục pháp luật; lồng ghép việc giới thiệu các quy định pháp luật mới về DTQG, tại các cuộc họp giao ban trong cơ quan, đơn vị trực thuộc. Các văn bản quy phạm pháp luật về DTQG được đăng tải trên Cổng thông tin điện tử của Bộ Tài chính và Tổng cục DTNN. Bên cạnh đó, Tổng cục DTNN cũng luôn được Bộ Tài chính quan tâm, đảm bảo cơ sở vật chất và nguồn lực ngân sách cho các hoạt động thi hành pháp luật về DTQG.
Đến nay, được sự quan tâm của Đảng và Nhà nước, sự tăng trưởng của nền kinh tế, cùng với hệ thống pháp lý thống nhất, đồng bộ, tiềm lực hệ thống DTQG ngày càng trở nên dồi dào, tăng trưởng bền vững. Hàng DTQG được bố trí trên các địa bàn chiến lược của cả nước, sẵn sàng đáp ứng mọi nhiệm vụ được giao. Công tác quản lý DTQG tại các bộ, ngành đã được tổ chức tốt. Hàng hóa DTQG trong quá trình lưu kho đã được các đơn vị bảo quản tuân thủ theo đúng quy trình nghiêm ngặt và công nghệ bảo quản tiên tiến, hiện đại.
Qua gần 4 năm thi hành Luật DTQG, hệ thống pháp lý đã tạo điều kiện thuận lợi trong hoạt động thực tiễn của lĩnh vực này. Các bộ tổng hợp, các bộ, ngành quản lý hàng DTQG và các địa phương đã có sự phối hợp chặt chẽ, phù hợp với thực tiễn quản lý. Đặc biệt, trong các tình huống đột xuất, cấp bách, bộ trưởng các bộ đã sử dụng thẩm quyền, linh hoạt quyết định xuất cấp hàng DTQG (với mức xuất cấp dưới 1 tỷ đồng) để đáp ứng kịp thời yêu cầu nhiệm vụ phát sinh trong các tình huống cụ thể, nâng cao hiệu quả hoạt động DTQG.
Nhiệm vụ thanh tra chuyên ngành về DTQG được Tổng cục DTNN triển khai thực hiện tại một số đơn vị được giao nhiệm vụ quản lý hàng DTQG của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Công Thương… đảm bảo công tác quản lý, bảo quản, cấp phát được thống nhất, hiệu quả. Tổng cục DTNN đã phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành, địa phương có liên quan triển khai thực hiện một số nhiệm vụ cứu trợ, hỗ trợ các chương trình mục tiêu quốc gia…
Có thể nói, sau gần 4 năm Luật DTQG có hiệu lực thi hành, hoạt động DTQG ngày càng có nhiều đóng góp cho phục vụ các nhiệm vụ đột xuất, cấp bách phát sinh và bảo đảm an sinh xã hội. Kết quả này mới chỉ là bước tạo đà cho những bước tiếp theo trong quá trình quản lý hoạt động DTQG của Bộ Tài chính, của các bộ, ngành và Tổng cục DTNN.
Đại biểu dự Hội nghị phổ biến các văn bản
hướng dẫn thi hành Luật Dự trữ Quốc gia
Tiếp tục hoàn thiện luật pháp thực hiện chiến lược DTQG
Bên cạnh những kết quả đạt được, việc thực hiện pháp luật về DTQG cũng còn một số khó khăn, hạn chế. Cụ thể, nguồn nhân lực còn thiếu về số lượng, chưa đáp ứng về chuyên môn về công tác pháp chế, xây dựng chính sách pháp luật DTQG. Một số văn bản quy phạm pháp luật có liên quan đến Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia đối với hàng DTQG khi thi hành gặp nhiều khó khăn, vướng mắc, chậm sửa đổi, bổ sung.
Việc thường xuyên thay đổi của các quy định pháp luật về đăng kiểm, kiểm tra chất lượng hàng hóa, trong đó có hàng hóa DTQG cũng khiến cho việc triển khai thực hiện các quy chuẩn kỹ thuật quốc gia hàng DTQG gặp khó khăn.
Để đảm bảo hệ thống pháp luật về DTQG được thi hành đồng bộ, thống nhất và hiệu quả, trong thời gian tới, Tổng cục DTNN (Bộ Tài chính) sẽ tiếp tục rà soát hệ thống pháp luật về DTQG, kịp thời phát hiện những quy định không còn phù hợp, gây khó khăn để trình cấp có thẩm quyền ban hành mới hoặc sửa đổi, bổ sung cho phù hợp.
Tổng cục DTNN tập trung nghiên cứu, trình Bộ Tài chính ban hành các văn bản quy phạm pháp luật hướng dẫn các nghiệp vụ về DTQG; đặc biệt là các quy chuẩn kỹ thuật quốc gia đối với hàng DTQG thay thế cho các quy chuẩn kỹ thuật không còn phù hợp với tình hình thực tế, đảm bảo phù hợp với các quy định chung của các bộ, ngành khác đã ban hành như quy định về đăng kiểm, kiểm tra chất lượng...
Ngành DTNN sẽ tiếp tục nâng cao hiệu quả của công tác phổ biến, giáo dục pháp luật về DTQG cũng như đào tạo nguồn nhân lực phục vụ cho yêu cầu phát triển ngành; kiến nghị với cơ quan nhà nước có thẩm quyền đảm bảo nguồn lực về nhân lực, tài chính, ngân sách và nâng cao hiệu quả điều hành, thực hiện các quy định pháp luật về DTQG./.
Bài đăng trên Báo Pháp luật Việt Nam, Bộ Tư pháp (Baophapluat.vn)