Dù bất kỳ thời kỳ nào của quá trình phát triển đất nước thì dự trữ quốc gia vẫn được coi là nguồn lực quan trọng của nhà nước để đáp ứng những yêu cầu cấp bách. Tùy thuộc vào nhiệm vụ chính trị của mỗi thời kỳ mà mục tiêu của dự trữ quốc gia sẽ đáp ứng yêu cầu của thời kỳ đó. Trong giai đoạn hiện nay thì mục tiêu của dự trữ quốc gia là đáp ứng những nhiệm vụ cấp bách về phòng, chống, khắc phục hậu quả thiên tai, hỏa hoạn, dịch bệnh; phục vụ an ninh, quốc phòng; bảo đảm an sinh xã hội và bình ổn thị trường trong tình huống đột biến giá cả.
Việt Nam có khí hậu nhiệt đới gió mùa, là khu vực chịu nhiều ảnh hưởng của biến đổi khí hậu và là một trong 5 nước khu vực Đông Nam Á chịu ảnh hưởng nghiêm trọng của biến đổi khí hậu. Thiên tai thường hay xảy ra ngày càng nhiều ở hầu hết các địa phương trên cả nước, đặc biệt là các tỉnh Bắc Trung Bộ và duyên hải miền Trung (Nghệ An, Hà Tĩnh, Thanh Hóa, Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên Huế, Đà Nẵng, Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình Định, Phú Yên, Khánh Hòa, Ninh Thuận, Bình Thuận), Tây Nguyên và các tỉnh Trung du miền núi phía Bắc năm nào cũng bị ảnh hưởng của bão, lũ gây thiệt hại nặng nề. Từ đầu năm 2013 đến nay (tháng 11/2013) đã có tới 14 cơn bão đổ bộ vào nước ta, có cơn bão với cường độ mạnh mà chục năm nay mới có như siêu bão số 10 tàn phá Quảng Bình.
Thiên tai đã gây ra những thiệt hại về người và tài sản với mức độ khác nhau ở từng địa phương, từng cơn bão, lũ. Ngoài những nỗ lực của các địa phương nơi bị thiên tai, sự hỗ trợ của nhân dân cả nước thì nguồn lực dự trữ quốc gia được xuất cấp đã kịp thời đáp ứng những yêu cầu cấp bách về khắc phục hậu quả thiên tai; góp phần ổn định đời sống nhân dân, bảo đảm an sinh xã hội, nhất là đối với các tỉnh thuộc Bắc Trung Bộ và Duyên hải miền Trung; Trung du và miền núi phía bắc, Tây Nguyên là những khu vực mà đời sống nhân dân dễ bị tác động nhiều do thiên tai gây ra. Tình trạng thiếu đói, khó khăn của nhân dân đều được khắc phục kịp thời bằng nguồn lực dự trữ quốc gia với sự triển khai thực hiện nhanh chóng của Tổng cục Dự trữ Nhà nước và các bộ, ngành quản lý hàng dự trữ quốc gia .
Từ đầu năm đến nay (tháng 11/2013), Thủ tướng Chính phủ đã ban hành 17 Quyết định xuất lương thực dự trữ quốc gia do Bộ Tài chính (Tổng cục Dự trữ Nhà nước) trực tiếp quản lý cấp không thu tiền cứu trợ cho 23 tỉnh khắc phục thiếu đói do thiên tai, giáp hạt với số lượng 51.740 tấn gạo và 70 bộ nhà bạt cứu sinh các loại phục vụ kịp thời cho nhân dân các vùng bị thiên tai. Trong đó, 10 tỉnh của Bắc Trung Bộ và Duyên hải miền Trung được cứu trợ từ nguồn dự trữ quốc gia là 33.190 tấn gạo, chiếm 64,14% tổng số gạo cứu trợ cho cả nước (33.190/51.740); 8 tỉnh trung du và miền núi phía Bắc được cứu trợ với số lượng gạo là 12.943 tấn; 3 tỉnh thuộc Tây Nguyên được cứu trợ với số gạo 2.614 tấn; 2 tỉnh thuộc đồng bằng sông Hồng được cứu trợ, với 2.993 tấn gạo cứu trợ. Tổng trị giá 518,953 tỷ đồng.
Để phòng dịch bệnh cho người và gia súc, gia cầm sau khi thiên tai xảy ra, các đơn vị thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã thực hiện xuất: 330.000 liều vắc xin các loại; 161.000 lít và 570 tấn hóa chất khử trùng, sát trùng các loại; 4.618 tấn hạt giống cây trồng các loại (lúa, ngô, rau) để kịp thời phát triển sản xuất. Tổng trị giá 194,032 tỷ đồng.
Bộ Công an đã xuất 11 xe máy chuyên dùng, 50 bộ thiết bị dự trữ quốc gia để phục vụ cho công tác phòng chống thiên tai. Tổng giá trị 79,70 tỷ đồng.
Bộ Tài chính (Tổng cục Dự trữ Nhà nước) và các bộ quản lý hàng dự trữ quốc gia đã chỉ đạo các Cục Dự trữ Nhà nước khu vực trên địa bàn, các đơn vị quản lý hàng DTQG phối hợp chặt chẽ với các cơ quan có liên quan của các tỉnh, xuất cấp, giao nhận kịp thời, sử dụng đúng đối tượng và không để xảy ra tiêu cực trong quá trình xuất cấp, tiếp nhận, phân phối sử dụng. Đến nay, cơ bản số lượng hàng DTQG xuất cấp theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ đã được thực hiện xong. Các đơn vị, các Cục Dự trữ Nhà nước khu vực đang tiến hành đánh giá tình hình thực hiện nhiệm vụ năm 2013 và tiếp tục chuẩn bị xuất cấp cứu đói trong dịp Giáp hạt và Tết Nguyên Đán- Giáp Ngọ năm 2014 khi có quyết định của Thủ tướng Chính phủ.
Cùng với việc chuẩn bị thực hiện tốt nhiệm vụ khắc phục hậu quả thiên tai trước những diễn biến bất thường của biến đổi khí hậu, Bộ Tài chính (Tổng cục Dự trữ Nhà nước) đã thực hiện tốt nhiệm vụ xuất 4.553 tấn gạo hỗ trợ cho dự án trồng rừng của các tỉnh Thanh Hóa, Hà Giang theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ; chủ động phối hợp với bộ, ngành, địa phương có liên quan chuẩn bị tốt nguồn lực thực hiện quyết định số 36/2013/QĐ-TTg này 18/6/2013 của Thủ tướng Chính phủ về Chính sách hỗ trợ gạo cho học sinh tại các trường ở khu vực có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn.
Trong thời gian tới, Tổng cục Dự trữ Nhà nước, Bộ Tài chính, các bộ, ngành quản lý hàng dự trữ quốc gia sẽ thúc đẩy thực hiện Chiến lược dự trữ quốc gia đến năm 2020; đẩy nhanh tiến độ triển khai xây dựng hệ thống kho theo quy hoạch đã được phê duyệt. Đặc biệt, chú ý đến hệ thống kho, hàng dự trữ quốc gia tại các tỉnh khu vực Bắc Miền Trung và Duyên hải miền Trung; Tây Nguyên; Trung du và miền núi phía Bác là những tỉnh có địa kinh tế, chính trị, xã hội quan trọng và là địa bàn thường xuyên phải hứng chịu thiên tai như bão, lũ lụt, hạn hán đe doạ trên diện rộng.
Nguyễn Ngọc Long, Vụ trưởng Vụ CSPC, Tổng cục Dự trữ Nhà nước.
Nguồn: Trang Điện tử Bộ Tài chính