Dự trữ quốc gia có vai trò rất quan trọng trong quá trình phát triển kinh tế - xã hội. Nguồn lực dự trữ quốc gia được tăng cường sẽ giúp quốc gia ứng phó được những tình huống đột xuất, cấp bách, góp phần ổn định kinh tế vĩ mô và đời sống nhân dân, phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội. Để đảm bảo chủ động nguồn lực dự trữ quốc gia, Tổng cục Dự trữ Nhà nước đã đề ra các giải pháp trọng tâm để tập trung thực hiện.
Nguồn lực dự trữ quốc gia được tăng cường
Dự trữ quốc gia là nguồn dự trữ chiến lược do Nhà nước sở hữu, quản lý nhằm chủ động đáp ứng những mục tiêu, yêu cầu cấp bách về phòng chống, khắc phục hậu quả thiên tai, hoả hoạn, thảm họa, dịch bệnh, bảo đảm quốc phòng, an ninh và thực hiện các nhiệm vụ đột xuất, cấp bách khác được Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ giao. Nguồn lực dự trữ quốc gia được hình thành, bố trí từ ngân sách nhà nước, hệ thống kho và hàng dự trữ quốc gia được bố trí trên các vùng kinh tế xã hội và các địa bàn chiến lược trên cả nước, đảm bảo sẵn sàng, chủ động đối phó với mọi tình huống cấp bách xảy ra.
Thời gian qua, nguồn lực dự trữ quốc gia đã được tăng cường, Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã quan tâm, hàng năm đều bố trí mức tăng ngân sách nhà nước cho dự trữ quốc gia. Trong giai đoạn 2011-2020, tổng chi ngân sách nhà nước cho dự trữ quốc gia trên 8.000 tỷ đồng, đến cuối năm 2020, tổng mức dự trữ quốc gia đã đạt trên 11.000 ngàn tỷ đồng, tăng gấp 1,25 lần năm 2015 và gấp khoảng 1,7 lần so với năm 2010.
Tổng cục DTNN phối hợp hiệu quả với các bộ, ngành trong quản lý hàng dự trữ quốc gia
Việc tăng dần nguồn lực dự trữ quốc gia góp phần tạo sự chủ động cho Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ trong việc quản lý, điều hành, xuất cấp, phân phối, sử dụng hàng dự trữ quốc gia. Từ năm 2011 đến hết năm 2020, Thủ tướng Chính phủ đã giao cho các bộ, ngành xuất cấp hàng dự trữ quốc gia với tổng trị giá khoảng 15.500 tỷ đồng để đáp ứng kịp thời các nhiệm vụ phát sinh, góp phần ổn định đời sống, ổn định sản xuất của nhân dân các vùng bị thiên tai, dịch bệnh; góp phần đảm bảo an ninh, quốc phòng; tăng cường nhiệm vụ quan hệ quốc tế và thực hiện tốt các nhiệm vụ khác được Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ giao.
Giai đoạn 2021-2030, trước những diễn biến bất thường của biến đổi khí hậu, thiên tai, thảm họa, dịch bệnh, đặc biệt là đại dịch COVID-19 đã tác động tiêu cực đến hầu hết mọi mặt của đời sống xã hội, một số vấn đề an ninh, quốc phòng còn nhiều tiềm ẩn nhiều nguy cơ khó lường; đòi hỏi phải có tiềm lực dự trữ quốc gia đủ mạnh để chủ động ứng phó kịp thời các tình huống đột xuất, cấp bách phát sinh.
Chủ động nguồn lực dự trữ quốc gia năm 2022
2022 là năm có ý nghĩa quan trọng, tạo nền tảng thực hiện các mục tiêu phát kinh tế - xã hội 5 năm 2021-2025. Để đảm bảo chủ động nguồn lực dự trữ quốc gia, ngành Dự trữ Nhà nước đã xây dựng kế hoạch, giải pháp thực hiện và triển khai nhập lương thực, hàng hóa, sẵn sàng hỗ trợ cho các địa phương và người dân.
Theo đó, Tổng cục Dự trữ Nhà nước đã và đang tiếp tục rà soát, xây dựng và hoàn chỉnh các văn bản quy phạm pháp luật hướng dẫn thi hành Luật Dự trữ quốc gia; xây dựng và ban hành định mức, tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật quốc gia và quản lý chất lượng hàng dự trữ quốc gia làm cơ sở cho việc quản lý, điều hành dự trữ quốc gia. Đồng thời, xây dựng, hoàn thiện, trình cấp có thẩm quyền ban hành các Đề án gồm: Đề án Chiến lược phát triển dự trữ quốc gia đến năm 2030 (Bộ Tài chính đã trình Thủ tướng Chính phủ tại văn bản số 87/BTC-TCDT ngày 20/4/2022); Đề án Quy hoạch tổng thể hệ thống kho dự trữ quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 trình Thủ tướng Chính phủ trong năm 2022.
Cùng với hoàn thiện cơ chế chính sách, ngành Dự trữ Nhà nước sẽ tập trung tổ chức triển khai thực hiện kế hoạch dự trữ quốc gia năm 2022 được Thủ tướng Chính phủ giao; xây dựng kế hoạch dự trữ quốc gia năm 2023, kế hoạch tài chính - ngân sách nhà nước 03 năm 2023-2025; tổng hợp, trình cấp có thẩm quyền mua bổ sung, mua bù hàng dự trữ quốc gia đã xuất cấp; bố trí dự trữ các mặt hàng thiết yếu, chiến lược tại các địa bàn, khu vực trọng điểm trên cả nước, bảo đảm có đủ nguồn lực chủ động ứng phó nhanh, hiệu quả khi có tình huống đột xuất, cấp bách xảy ra.
Để triển khai thực hiện hiệu quả công tác dự trữ quốc gia, Tổng cục Dự trữ Nhà nước sẽ tăng cường quản lý nhà nước tại các bộ, ngành, địa phương, nhất là công tác triển khai thực hiện chỉ tiêu kế hoạch được giao, đảm bảo công khai, minh bạch, tiết kiệm ngân sách nhà nước và xuất cấp hàng dự trữ quốc gia theo các quyết định của cấp có thẩm quyền, đảm bảo nguồn lực dự trữ quốc gia được sử dụng hiệu quả, đúng đối tượng.
Tổng cục Dự trữ Nhà nước tiếp tục tích cực khảo sát, nắm bắt thông tin thường xuyên về giá trên thị trường, phối hợp với Cục Quản lý Giá, các đơn vị để theo kịp giá thị trường, chủ động triển khai kế hoạch mua, bán năm 2022 kịp thời vụ và đúng thời điểm, tiết kiệm ngân sách nhà nước. Đồng thời, chuẩn bị tốt mọi nguồn lực triển khai thực hiện xuất cấp hàng dự trữ quốc gia cho nhân dân các địa phương bị ảnh hưởng của thiên tai, bão lụt, hạn hán, mất mùa, khống chế dịch bệnh, đảm bảo an ninh, quốc phòng khi có tình huống đột xuất phát sinh; Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra; chủ động đề xuất và báo cáo trình triển khai thực hiện nhiệm vụ.
Bài đăng trên Bản tin DTNN Số 3 - Tháng 5+6/2022